Rối loạn sắc tố da là tình trạng phổ biến khiến làn da xuất hiện những vùng tối màu (tăng sắc tố) hoặc sáng màu (giảm sắc tố) bất thường. Dù không đe dọa trực tiếp đến sức khỏe, nhưng hiện tượng này lại ảnh hưởng đáng kể đến thẩm mỹ và sự tự tin trong giao tiếp. Vậy rối loạn sắc tố là gì, nguyên nhân do đâu và cách khắc phục như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
1. Tổng quan về rối loạn sắc tố da thường gặp
Khi màu da của người bệnh tối hơn hoặc sáng hơn bất thường thì đó là rối loạn sắc tố. Hay còn được biết đến là tăng hay giảm sắc tố da. Cụ thể:
1.1. Tăng sắc tố da
Tăng sắc tố da là hiện tượng một số vùng da trở nên sẫm màu hơn so với da bình thường. Tình trạng này xảy ra do nhiều nguyên nhân khác như tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời, rối loạn nội tiết, dùng mỹ phẩm kém chất lượng,…Những vùng da này có thể xuất hiện dưới dạng đốm nhỏ, lan rộng thành mảng lớn hoặc trong một số trường hợp hiếm có thể ảnh hưởng đến toàn bộ bề mặt da.
Mặc dù tăng sắc tố thường không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, nhưng trong một số trường hợp, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề bệnh lý tiềm ẩn cần được theo dõi và điều trị kịp thời.
Có 3 dạng tăng sắc tố bao gồm:
Nám da
Là tình trạng xuất hiện các mảng da màu nâu, màu xám. Nám da thường phát sinh do rối loạn nội tiết tố, đặc biệt phổ biến ở phụ nữ mang thai hoặc trong giai đoạn tiền mãn kinh. Nám thường xuất hiện trên vùng da mặt như trán, má, cằm,…, nhưng cũng có thể phát triển ở các vùng da khác trên cơ thể.
Sạm nắng
Vấn đề về da này hình thành khi làn da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời mà không được bảo vệ đúng cách. Những vùng da phơi nắng sẽ xuất hiện các đốm sẫm màu rõ rệt, bạn có thể dễ dàng nhận thấy.
Thâm mụn
Khi da bị tổn thương do mụn viêm, quá trình phục hồi có thể để lại vết thâm, được xem là một dạng tăng sắc tố sau viêm (PIH).
Tăng sắc tố da có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là việc tiếp xúc trực tiếp với tia cực tím từ ánh nắng mặt trời, sự thay đổi nội tiết tố (đặc biệt trong thời kỳ mang thai, tiền mãn kinh), yếu tố di truyền hoặc cơ địa bẩm sinh. Ngoài ra, một số bệnh lý toàn thân như xơ gan ứ mật, bệnh thừa sắt (hemochromatosis),… cũng có thể dẫn đến hiện tượng tăng sắc tố, khiến làn da trở nên sẫm màu bất thường.
Bên cạnh đó, việc sử dụng một số loại thuốc hoặc hóa chất dưới dạng uống, tiêm hoặc thoa ngoài da cũng có thể gây ra rối loạn sắc tố, làm da bị sạm đi. Ở một số trường hợp, tình trạng tăng sắc tố có thể được cải thiện dần khi ngừng sử dụng thuốc. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp tổn thương sắc tố trở thành vĩnh viễn, đòi hỏi phải có phương pháp điều trị chuyên sâu để cải thiện tình trạng da.
1.2. Giảm sắc tố da
Bên cạnh tình trạng tăng sắc tố, rối loạn sắc tố da còn có thể biểu hiện ở chiều hướng ngược lại, đó là giảm sắc tố. Nguyên nhân chính của hiện tượng này là do sự suy giảm đáng kể hoặc thiếu hụt melanin – sắc tố quyết định màu da, tóc và mắt. Khi lượng melanin trong cơ thể bị giảm hoặc không được sản sinh đầy đủ, làn da sẽ xuất hiện các vùng sáng màu bất thường, không hài hòa.
Bệnh bạch biến
Đây là một bệnh lý rối loạn sắc tố da tự miễn, trong đó hệ miễn dịch tấn công nhầm vào các tế bào melanocyte – những tế bào chịu trách nhiệm sản xuất melanin. Kết quả là trên da xuất hiện những mảng trắng loang lổ, rõ rệt, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ và tâm lý người bệnh.
Bạch tạng
Là một rối loạn di truyền hiếm gặp, bạch tạng xảy ra khi cơ thể thiếu hụt hoặc không có enzyme tyrosinase – loại enzyme cần thiết để tổng hợp melanin. Người mắc bệnh bạch tạng thường có làn da trắng bệch, tóc trắng và mắt sáng màu. Do đặc điểm di truyền, người da trắng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Mất sắc tố sau tổn thương da
Nếu bị nhiễm trùng da, phồng rộp, bỏng hoặc tổn thương khác, bạn có thể bị mất sắc tố da ở vùng da bị tổn thương. Tuy nhiên tình trạng này thường không vĩnh viễn, nhưng mất nhiều thời gian để tái tạo sắc tố.
Một số tình trạng khác
Có nhiều loại rối loạn sắc tố da khác mà chúng ta thường gặp như lang ben, vảy nến, viêm da cơ địa dị ứng,… Khi mắc phải những tình trạng này, người bệnh cần dành nhiều thời gian để điều trị và phục hồi làn da.
2. Các phương pháp điều trị tăng sắc tố da
Nếu xác nhận được tình trạng và nguyên nhân của tăng sắc tố thì hoàn toàn có thể điều trị được bằng những phương pháp phù hợp sau:
2.1. Cân bằng nội tiết tố
Nếu làn da sạm màu do rối loạn nội tiết, việc cân bằng lại nội tiết tố là giải pháp điều trị lâu dài. Bạn nên áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, ưu tiên thực phẩm giàu omega-3, các dưỡng chất và vitamin có trong rau xanh và trái cây. Đồng thời, bạn có thể sử dụng viên uống hỗ trợ nội tiết theo chỉ định của bác sĩ để tăng hiệu quả cải thiện sắc tố da một cách an toàn.
2.2. Thuốc/Kem bôi thoa đặc trị
Các sản phẩm đặc trị có khả năng ức chế enzyme tham gia vào quá trình sản sinh melanin, từ đó giúp kiểm soát tình trạng tăng sắc tố da. Tuy nhiên, bạn cần lựa chọn sản phẩm theo chỉ định của bác sĩ. Tránh dùng mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, kém chất lượng vì có thể gây kích ứng hoặc làm tình trạng da nghiêm trọng hơn.
Hiện nay, có nhiều loại thuốc thoa có thể làm mờ sạm, sáng da gồm Hydroquinone, Retinoid, Corticosteroid, Azelaic acid, kem cysteamin, vitamin C, glycolic acid, licorice, kojic acid, arbutin, mequinol, niacinamide, N-acetyl glucosamine.
2.3. Thuốc uống theo toa
Bên cạnh thuốc/kem bôi, bác sĩ da liễu có thể kê đơn thuốc uống nhằm kiểm soát hoạt động sản xuất sắc tố quá mức. Người bị rối loạn sắc tố da tuyệt đối không nên tự ý dùng thuốc, chỉ nên sử dụng theo toa và hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
2.4. Công nghệ laser
Năng lượng của những chùm tia laser đơn sắc có thể phá hủy sắc tố da, giúp loại bỏ nám, tàn nhang và đồi mồi một cách nhanh chóng. Hơn nữa điều trị tăng sắc tố bằng laser còn kích thích cơ thể sản xuất collagen, giúp tái tạo và phục hồi da. Các loại laser thường dùng gồm Laser Q-switched Nd, Laser CO2 Fractional,..
Tuy mang lại hiệu quả cao nhưng nếu điều trị không đúng cách, điều chỉnh bước sóng phù hợp rất dễ gây tổn thương da. Do đó, bạn nên thực hiện tại những cơ sở y tế uy tín.
2.5. Liệu pháp ánh sáng
Đây là phương pháp dùng ánh sáng có cường độ mạnh để chiếu vào da để loại bỏ hắc sắc tố dưới bề mặt da giúp giảm thâm sạm, cải thiện độ đều màu, da trở nên sáng và tươi trẻ hơn. Đồng thời kích thích quá trình sản xuất collagen, giúp da trở nên khỏe mạnh và tránh được các dấu hiệu lão hóa. Phương pháp trị rối loạn sắc tố da này không gây tổn thương cho da hoặc để lại sẹo, không ảnh hưởng đến các vùng da xung quanh.
3. Những phương pháp khắc phục giảm sắc tố
Dù hiện nay chưa có phương pháp điều trị dứt điểm bệnh bạch biến và bạch tạng, nhưng vẫn có nhiều giải pháp giúp cải thiện yếu tố thẩm mỹ. Các loại mỹ phẩm chuyên dụng có thể giúp che phủ vùng da mất sắc tố hiệu quả. Bên cạnh đó, thuốc chứa corticosteroid và liệu pháp ánh sáng (phototherapy) cũng được sử dụng để hỗ trợ kiểm soát và làm giảm mức độ tổn thương da một cách an toàn.
4. Thẩm mỹ Quốc tế Linh Anh – Địa chỉ điều trị tăng sắc tố bằng công nghệ cao
Thẩm mỹ Quốc tế Linh Anh là địa chỉ thẩm mỹ uy tín hàng đầu, cung cấp nhiều dịch vụ chất lượng và trong đó có điều trị tăng sắc tố da, thành công giúp hàng nghìn khách hàng lấy lại làn da đều màu, sáng khỏe và tự tin hơn mỗi ngày. Với đội ngũ bác sĩ da liễu chuyên môn cao và hệ thống thiết bị hiện đại đạt chuẩn quốc tế, Linh Anh cam kết mang đến giải pháp điều trị an toàn, hiệu quả và tối ưu cho từng trường hợp.
Một số công nghệ cải thiện rối loạn sắc tố da nổi bật và hiệu quả có thể kể đến như:
- Laser Toning: Sử dụng tia laser với bước sóng chuyên biệt để phá vỡ các hắc sắc tố melanin, làm mờ nám, tàn nhang, đốm nâu hiệu quả mà không gây tổn thương da.
- Mesotherapy: Kỹ thuật tiêm mesotherapy sử dụng những mũi kim rất nhỏ để đưa hoạt chất vào lớp trung bì của da. Các thành phần sẽ được điều chỉnh để phù hợp với tình trạng da và nhu cầu của khách hàng.
- Cấy collagen tươi: Kỹ thuật cấy dưỡng chất bằng đầu kim nano giúp phục hồi cấu trúc da, nâng cao độ đàn hồi và làm sáng da tự nhiên.
Ưu điểm khi điều trị tăng sắc tố tại Thẩm mỹ Quốc tế Linh Anh:
- Bác sĩ chuyên môn cao: Đội ngũ bác sĩ, chuyên gia da liễu được đào tạo bài bản, nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực điều trị sắc tố.
- Công nghệ tiên tiến, đạt chuẩn quốc tế: Các thiết bị và công nghệ được nhập khẩu chính hãng từ Hàn Quốc, Mỹ, được kiểm định an toàn bởi FDA.
- Phác đồ cá nhân hóa: Mỗi khách hàng được thăm khám và xây dựng phác đồ điều trị riêng biệt, phù hợp với tình trạng và loại da.
- Không gian điều trị chuẩn y khoa: Hệ thống phòng trị liệu trang bị đầy đủ máy móc thiết bị điều trị da, vô khuẩn, đảm bảo an toàn tối đa trong suốt quá trình điều trị.
- Chăm sóc khách hàng tận tâm: Đội ngũ nhân viên tư vấn nhiệt tình, đồng hành trước – trong – sau quá trình điều trị để đảm bảo hiệu quả tối ưu.
5. Cách phòng ngừa rối loạn sắc tố da
Ngoại trừ các trường hợp do di truyền, tình trạng da này hoàn toàn có thể được phòng ngừa thông qua một số biện pháp chủ động dưới đây:
- Bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời: Luôn thoa kem chống nắng phổ rộng trước khi ra ngoài để ngăn chặn tác động của tia UV – nguyên nhân chính gây tăng sắc tố da. Đây là bước cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng để duy trì làn da sáng khỏe và ngăn ngừa lão hóa sớm.
- Lựa chọn mỹ phẩm an toàn, phù hợp với da: Hãy ưu tiên sử dụng mỹ phẩm có nguồn gốc rõ ràng, thành phần lành tính và phù hợp với loại da của bạn. Tránh các sản phẩm chứa hóa chất mạnh hoặc chưa được kiểm chứng về độ an toàn vì có thể làm trầm trọng thêm tình trạng rối loạn sắc tố da.
- Dùng thuốc theo hướng dẫn bác sĩ chuyên môn: Nếu đang điều trị tình trạng rối loạn sắc tố, bạn tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc. Chỉ dùng thuốc theo đơn và hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả điều trị và hạn chế tác dụng phụ không mong muốn. Khi có dấu hiệu bất thường trên da trong quá trình dùng thuốc, bạn cần liên hệ ngay với bác sĩ để được xử lý kịp thời.
- Quản lý căng thẳng hiệu quả: Áp lực tinh thần kéo dài có thể ảnh hưởng đến nội tiết và làm tăng sắc tố da. Vì vậy, hãy dành thời gian thư giãn mỗi ngày bằng cách thiền, tập yoga, đọc sách hoặc theo đuổi các hoạt động giúp bạn cân bằng tâm lý.
6. Một số câu hỏi thường gặp
Nếu bạn còn thắc mắc về vấn đề rối loạn sắc tố da thì có thể tham khảo thêm những thông tin dưới đây:
6.1. Cách điều trị rối loạn sắc tố da tại nhà thế nào?
Mặc dù có nhiều phương pháp điều trị tăng sắc tố da tại các cơ sở chuyên khoa, bạn vẫn có thể hỗ trợ cải thiện tình trạng da ngay tại nhà thông qua những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả dưới đây:
- Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời
Tia UV trong ánh nắng là tác nhân hàng đầu thúc đẩy quá trình hình thành melanin – nguyên nhân chính gây sạm da. Do đó, hãy sử dụng kem chống nắng phổ rộng có chỉ số SPF từ 30 trở lên mỗi khi ra ngoài vào ban ngày để bảo vệ da khỏi tia UVA/UVB và ngăn ngừa tăng sắc tố.
- Không chạm tay hoặc nặn mụn trên da
Bàn tay chứa nhiều vi khuẩn có thể làm tổn thương vùng da đang bị mụn hoặc tăng sắc tố nếu thường xuyên chạm hoặc nặn mụn. Điều này không chỉ làm tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng hơn mà còn để lại thâm, sẹo khó phục hồi. Vì vậy, hãy hạn chế tối đa việc tác động cơ học lên da mặt.
- Sử dụng chiết xuất cam thảo
Chiết xuất cam thảo là thành phần tự nhiên đã được nghiên cứu với tác dụng làm sáng da, chống viêm và chống oxy hóa. Hoạt chất này giúp ức chế enzym tyrosinase – enzyme tham gia vào quá trình sản sinh melanin, từ đó hỗ trợ làm mờ vết sạm nám và cải thiện tình trạng rối loạn sắc tố da theo thời gian. Bạn có thể sử dụng sản phẩm dưỡng da có chứa chiết xuất cam thảo hoặc tự làm mặt nạ từ nguyên liệu thiên nhiên.
- Nha đam
Nha đam chứa aloesin – hợp chất có khả năng ức chế melanin, giúp làm sáng da và mờ thâm nám. Bạn có thể thoa gel nha đam tươi lên vùng da bị nám trong 15–20 phút, sau đó rửa lại bằng nước ấm. Ngoài ra, có thể kết hợp nha đam với các nguyên liệu tự nhiên như mật ong (dưỡng ẩm), nước gạo (làm sáng da), chanh (tẩy nhẹ, dùng 1–2 lần/tuần) hoặc sữa chua không đường (tái tạo da) để tăng hiệu quả chăm sóc da.
- Trà xanh
Trà xanh không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn mang lại nhiều lợi ích cho làn da nhờ chứa vitamin A, C và chất chống oxy hóa mạnh, giúp ức chế melanin, làm sáng da, giảm nám, tàn nhang và viêm mụn. Bạn có thể sử dụng trà xanh kết hợp mật ong (dưỡng ẩm, mờ nám), chanh và trứng gà (làm sáng da, se khít lỗ chân lông), hoặc dưa chuột (làm dịu, cấp ẩm) để đắp mặt nạ 2–3 lần mỗi tuần. Đồng thời, nên uống trà xanh hằng ngày để hỗ trợ chăm sóc da từ bên trong.
6.2. Bị tăng sắc tố da bao lâu thì hết?
Tăng sắc tố sau viêm (Post-Inflammatory Hyperpigmentation – PIH) thường không để lại sẹo vĩnh viễn và sắc tố da có khả năng mờ dần theo thời gian. Tuy nhiên, quá trình hồi phục có thể kéo dài từ 3 đến 24 tháng, tùy thuộc vào nhiều yếu tố như độ tuổi, loại da, mức độ tổn thương ban đầu cũng như mức độ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Việc chăm sóc da đúng cách và bảo vệ da khỏi tia UV sẽ giúp rút ngắn thời gian phục hồi và cải thiện tình trạng sắc tố hiệu quả hơn.
Rối loạn sắc tố da không phải là tình trạng hiếm gặp và hoàn toàn có thể cải thiện nếu được phát hiện sớm, điều trị đúng cách và chăm sóc da khoa học. Việc hiểu rõ nguyên nhân và lựa chọn giải pháp phù hợp sẽ giúp bạn lấy lại làn da đều màu, khỏe mạnh và tự tin hơn mỗi ngày. Đừng quên bảo vệ da khỏi tác động từ môi trường và tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu khi cần thiết để kiểm soát tình trạng rối loạn sắc tố hiệu quả nhất.
Cách phân biệt nốt ruồi và tàn nhang để điều trị hiệu quả
Nám khói là gì? Nguyên nhân hình thành và phương pháp điều trị
Nám đốm là gì? Cách điều trị nám đốm an toàn và hiệu quả
Liệu trình trị nám giá bao nhiêu? Bảng giá dịch vụ mới nhất
Tàn nhang là gì? Tìm hiểu nguyên nhân, cách trị và ngăn ngừa
Rối loạn sắc tố da và những cách điều trị hiệu quả
Linh Anh sử dụng nguồn tham khảo uy tín từ tổ chức y dược - học thuật chính thống và tài liệu từ cơ quan chính phủ, nhằm hỗ trợ và đảm bảo thông tin chính xác, minh bạch, đáng tin cậy. Để hiểu rõ hơn cách duy trì và kiểm soát chất lượng nội dung, mời quý độc giả tham khảo Quy trình biên tập của chúng tôi.
Bác sĩ Nguyễn Quốc Huy là một chuyên gia có 18 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Y đa khoa và Da liễu, được cấp chứng chỉ hành nghề khám bệnh, chữa bệnh chuyên khoa Da liễu bởi Sở Y tế Tiền Giang. Bác sĩ tốt nghiệp chuyên khoa cấp I chuyên ngành Da liễu, đồng thời có chứng chỉ đào tạo liên tục về các thủ thuật cơ bản và tiểu phẫu da, cùng chứng chỉ ứng dụng Laser và ánh sáng trong Da liễu.
Trong suốt 18 năm qua, bác sĩ đã thành công tư vấn và điều trị các vấn đề về da cho hơn 10,000 khách hàng ở độ tuổi khác nhau. Với nền tảng chuyên môn vững vàng và kinh nghiệm thực tế lâu năm, bác sĩ Nguyễn Quốc Huy đảm nhận vai trò tư vấn nội dung liên quan đến Da liễu như chăm sóc da an toàn, hiệu quả và chuyên nghiệp.
